Bezpieczeństwo na wysypiskach śmieci - nowe rozporządzenie

Bezpieczeństwo na wysypiskach śmieci - nowe rozporządzenie

Po licznych pożarach wysypisk śmieci, które dały się mocno we znaki społecznościom lokalnym i stanowiły pożywkę dla mediów, odpowiednie władze postanowiły zobowiązać właścicieli wysypisk do wprowadzenia dodatkowych środków technicznych podnoszących bezpieczeństwo na placach składowych. Zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach, po upływie 6 miesięcy wejdzie w życie rozporządzenie definiujące szczegóły systemów VSS (system dozoru wizyjnego). Datą kiedy rozporządzenie nabierze mocy prawnej jest 22 lutego 2019r.

Warto przyjrzeć się zapisom zarówno aktu wyższego jak i niższego pod kątem wymagań technicznych dla systemów VSS.
W ustawie znajdziemy takie zapisy jak:

- „prowadzący magazynowanie odpadów lub zarządzający składowiskiem odpadów jest obowiązany do prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów”;

- czas przechowywania materiału to jeden miesiąc (praktycznie 31dni);

- „Wizyjny system kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów prowadzi się przy użyciu urządzeń technicznych zapewniających przez całą dobę zapis obrazu i identyfikację osób przebywających w tym miejscu.”

Warto tu zwrócić uwagę na słowo identyfikacja, gdyż niesie ono za sobą poważne następstwa techniczne odnośnie zastosowanego sprzętu oraz sposobem podejścia projektowego do systemów VSS.

Obecnie możemy również zapoznać się z planowanym tekstem rozporządzenia z dnia 28.11.2017r.

Główne i znaczące dla sposobu zabezpieczenia zapisy, które tam widzimy to:

- monitorowana będzie cała powierzchnia magazynowanych śmieci z drogami dojazdowymi oraz pasem zewnętrznym okalającym o szerokości 5m,

- dla większych składowisk niż 2ha pas o szerokości 15 od zewnątrz składowiska do wewnątrz,

- zapisany obraz z systemu będzie dostępny online dla wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska,

- obraz przechwytywany będzie z pomocą urządzeń dzień/noc,

- dopuszczono rozwiązania rejestracji w chmurze po warunkiem, że łączny czas wyłączenia instalacji w ciągu roku nie może być dłuższy niż 2 dni.

Rozporządzenie powołuje zastosowanie normy PN-EN-62676-4:2015-06 w zakresie ustanowienia parametrów technicznych urządzeń. Jest to nieporozumienie, gdyż w/w seria norm zajmuje się bardziej definiowaniem funkcji systemów VSS, a nie parametrów poszczególnych urządzeń. Pośrednio można się zgodzić, że na podstawie danych takich jak planowany zasięg, funkcja, ukształtowanie terenu, warunki oświetleniowe możemy określić minimalne warunki techniczne dla urządzeń, jednak wymaga to indywidualnego podejścia. Koreluje to z procesem projektowania zalecanego przez normę, w której projektując instalację VSS pierwszym i podstawowym dokumentem jest tzw. OR czyli „Wymagania użytkowe”.

Wróćmy jednak do wcześniej wyróżnionego terminu IDENTYFIKACJA. Jest to cel funkcjonalny obrazu umożliwiający identyfikację osoby ponad wszelką wątpliwość. Aby ten cel zrealizować musimy zapewnić kadr, w którym planowany obiekt rejestrowany będzie z rozdzielczością pionową równą co najmniej:

- 250pix/m, oraz

- instalację kamer na wysokości głowy człowieka, gdyż instalacja znacznie powyżej wysokości głowy może nie zapewnić pełnego widoku twarzy,

- oświetlenie powinno zapewnić możliwość obserwacji szczegółowych cech obiektów, takich jak chociażby kolor ubrania. Dodatkowo dla identyfikacji należy zapewnić oświetlenie twarzy celu.

Sprawdźmy jak od strony praktycznej wygląda spełnienie wymogu zapewnienia identyfikacji przez kamery dla osoby o wzroście 180cm wg. PN-EN-62676-4.

Najczęściej używana kamera 2Mpix o rozdzielczości 1080p i przetworniku o wielkości 1/1.8”.

Sposób instalacji kamery:

Wysokość instalacji 3m

Ogniskowa obiektywu 2,8mm o kącie H=92^o

Identyfikacja - kolor zielony

Rozpoznanie – kolor żółty

Przedstawienie długości obszaru celu funkcjonalnego kamery dla wymaganej szerokości pasa zewnętrznego 5m.

Przykładowy widok z kamery w pasie 5m.

Z powyższego wynika, że kamera 2Mpix jest w stanie zagwarantować długość obszaru dla funkcji identyfikacji na ok. 2m.

Kamera 8Mpix o rozdzielczości 4K przetworniku o wielkości 1/1.8”.

Sposób instalacji kamery:

Wysokość instalacji 3m

Ogniskowa obiektywu 2,8mm o kącie H=96^o

Identyfikacja - kolor zielony

Rozpoznanie – kolor żółty

Przedstawienie długości obszaru celu funkcjonalnego kamery dla wymaganej szerokości pasa zewnętrznego 5m.

Przykładowy widok z kamery w pasie 5m.

Kamera o rozdzielczości 4K jest w stanie zapewnić funkcję identyfikacji na długości ok 7,5m przy zastosowaniu obiektywu o ogniskowej 2,8mm. Stosowanie obiektywów o innych ogniskowych nie wydłuży sektora funkcji, może ją jedynie przesunąć w osi X.
Z powyższego wynika, że żeby spełnić oczekiwania ustawodawcy w systemach VSS będzie trzeba stosować urządzenia o wysokich rozdzielczościach i wysokich parametrach czułości. Dodatkowo należy stosować oświetlenie zewnętrzne na poziomie gwarantującym pracę systemu w trybie kolorowym, gdyż identyfikacja wymaga rejestracji wszelkich unikalnych szczegółów.

Można pokusić się o szybką symulację, ile urządzeń będę potrzebował, żeby zabezpieczyć płaski obiekt typu składowisko o wymiarach 20x50m z pięciometrowym pasem przyległym zapewniając identyfikację.

Zabezpieczenie składowiska 20x50m.

Analizując tylko wymagany teren wokół hałdy otrzymujemy minimalną ilość kamer wynoszącą 20szt. Dodatkowo musimy zapewnić monitoring całego terenu składu.
Taka ilość kamer wysokiej rozdzielczości generuje potrzebę stosowania profesjonalnych urządzeń sieciowych, oraz zakładając niewielkie parametry strumienia 3072kbps (kodek H.265, profil średni, 6fps) potrzebę stosowania pamięci masowych o pojemności 2TB/ kamerę dla 31dni.
Zachodzi zasadne pytanie po co nam taka ilość kamer, jeżeli możemy zastosować kamery PTZ zapewniających identyfikację wspartych inteligentną analityką kamer stacjonarnych. Zapewne można do zagadnienia podejść w ten sposób i jest to jak najbardziej poprawne, ale w rozporządzeniu pada magiczne słowo „w sposób ciągły” co wymaga zastanowienia jakie intencje przyświecały ustawodawcy mówiącemu zapewnić identyfikację osób przebywających w sposób ciągły.

Na koniec zestawiłbym koszty, które w podano w mediach. Są to szacunkowe kalkulacje Ministerstwa Środowiska. Gazeta Prawna podaje a artykule z 19.08.2018r., że koszt instalacji 16 kamer z rejestratorem to ok. 16 tys. złotych.
Najtańsze kamery 8Mpix (o słabych parametrach) to koszt w granicach 1,5tys złotych, co przy ilości 20szt znacznie przewyższa szacunkowe koszty. Do całości należy doliczyć budowę systemu rejestracji, infrastruktury kablowej ziemnej, instalację słupów, oświetlenia, systemu zasilania i transmisji.

Biorąc pod uwagę tak dokładnie opisane wymogi monitorowania składowisk podstawowym zagadnieniem w procesie inwestycyjnym będzie odpowiednie podejście inwestora do rozwiązania problemu. Nie możemy już w sposób klasyczny sądzić, że postawienie kilku słupów z najtańszymi kamerami spełni wymogi formalne. W przypadku jakiegokolwiek zdarzenia nieporządnego należy się liczyć, że odpowiednie służby poproszą o materiał z chwili zdarzenia i sprawdzą, czy spełnia on wymogi formalne.

W dziedzinie poprawnych technicznie rozwiązań znajdą się zarówno rozwiązania oparte o kamery stacjonarne, jak i automatyczne systemy ochrony, gdzie funkcję identyfikacji zapewnią wysokiej jakości kamery PTZ.

Autor:

Zbigniew Morawski,

Security Solution Engineer